Za pierwszeństwem wykładni językowej przemawia:

• wykładnia językowa odnosi się do języka, pracodawca może tylko w sposób językowy przekazać treść aktu prawnego lub normy prawnej;

• wykładnia językowa jest wielowarstwowa - dokonując interpretacji przepisów należy uwzględniać zarówno znaczenie pojedynczych wyrazów tekstu jak i bardziej złożonych struktur tego tekstu;

• znajdują się w wykazie prawa ogólnie obowiązującego np. karnego;

• w odniesieniu do aktu prawnego funkcja wykładni nie jest jej istotą;

• wykładnia językowa prowadzi do sytuacji, gdzie nie mamy jednoznacznych rezultatów wynika to z naturalnych cech języka, nieostrość terminów, zwrotów, wieloznaczność;

• prawodawca często świadomie wprowadza margines luzu interpretacyjnego

Luz interpretacyjny - używanie świadomie klauzul generalnych lub zwrotów szacunkowych, daje wskazówkę, że jest podmiot i ma luz w doborze interpretacji.

Klauzule generalne - interes społeczny, zasady współżycia społecznego, stosujący prawo ma ustalić znaczenie tego zwrotu.

Wzorce szacunkowe - w odpowiedniej wielkości, z należytą starannością, bez zbędnej zwłoki, stosujący prawo musi ustalić zwroty niedookreślone.

Uznanie administracyjne - wpływa na to że rezultat wykładni literalnej, może być niejednoznaczny.

Fakt starzenia się ustawy - wskutek zmiany stosunków społecznych regulacja, która została wydana kilka lat temu i nie odpowiada do obecnych stosunków społecznych. Mamy wtedy do czynienia z faktem starzenia się ustawy.

W historii prawa, wykładania literalna była dominującą w digestach.

Palus: „gdy gra słów nie daje żadnych wątpliwości trzeba stosować dany przepis jak brzmi literalnie".

Monteskiusz - prymat ma wykładnia literalna, a sędzia jest ustami, aby w sposób twórczy mógł rozpatrywać dany przepis.

Znacznie językowe przepisu - naturalne znaczenie językowe i możliwe znaczenie językowe.

Naturalne - takie, które jest typowe dla danego wyrażenia.

Możliwe - także, które jest dopuszczalne wg reguł użycia danego języka.

Dyrektywy wykładni literalnej

1. dyrektywa języka potocznego - interpretator powinien przypisywać danym słowom takie znacznie, jakie mają w języku potocznym - mówionym.

2. dyrektywa języka prawnego - jeżeli ustawodawca nadał określonemu zwrotowi swoiste znaczenie to ten zwrot należy rozumieć w takim znaczeniu np. definicja legalna art. 46 kc def. nieruchomości, podatku.

3. dyrektywa języka prawniczego - jeżeli nie istnieje definicja legalna danego pojęcia a ma ono sens w języku prawniczym, to należy w taki sposób rozumieć np. ustawa nie definiuje pojęcia użytkowanie, a doktryna i orzecznictwo są zgodne, że jest takie pojęcie.

4. dyrektywa języka specjalistycznego - jeżeli określamy terminy, należy do terminów specjalnych w określonej dziedzinie wiedzy lub praktyce społecznej to należy przyjąć, że termin ten ma takie znaczenie jak w tych dziedzinach wiedzy przyjęto.

Etapy postępowania w ustalaniu znaczenia:

1. ustalić czy dany zwrot ma definicje legalną - dyrektywa języka prawnego;

2. odwołujemy się do dyrektywy języka prawniczego - doktryna i orzecznictwo;

3. następnie dyrektywa języka specjalistycznego.

Język prawny to język ustaw i aktów normatywnych, a język prawniczy - posługuje się nim doktryna i orzecznictwo.

Zakaz wykładni synonimicznej - różnym zwrotom nie należy nadawać tego samego znaczenie np. funkcjonariusz publiczny i osoba pełniąca funkcję publiczną.

Jedną z zasad wykładni jest nakaz przyjęcia racjonalności ustawodawczej.

Zakaz wykładni homonimicznej - tym samym zwrotom nie należy nadawać różnych znaczeń.

Zakaz wykładni per non est - nie wolno przepisów prawnych interpretować tak, aby pewne ich fragmenty okazywały się zbędne.

Dyrektywa lege non distinquete - tam gdzie rozróżnień nie wprowadza ustawodawca takowych rozróżnień nie można także czynić interpretatorowi art. 45 konstytucji.

Dyrektywa języka prawnego - interpretator musi sprawdzić czy dany zwrot ma definicje legalną.