Śledź nas na:



Wykładnia systemowa i funkcjonalna

Luki w prawie:

  1. Luka aksjologiczna - zdaniem osoby, która dokonuje oceny prawa, dany rodzaj stosunków, połączeń powinien być uregulowany normami prawa, a nie jest uregulowany.

  2. Luka techniczna - taka sytuacja, kiedy w świetle przepisów prawa prawodawca był zobowiązany do tworzenia, wydania przepisów prawa, bądź aktu a tego nie uczynił, np. upoważnienie ustawowe o wydania rozporządzenia, a to rozporządzenie nie wychodzi.

 

Zupełność systemu prawa:

a) oznacza wolność systemu prawa od luk

b) w każdej sytuacji organ stosujący prawo jest w stanie powiedzieć czy dane zachowanie społeczne jest prawnie istotne czy też nie (uregulowane przepisami prawa)

Dyrektywa wykładni systemowej (ARGUMENTUM A RUBRICA) - czyli argumentacja z miejsca oznacza możliwości odwołania się od miejsca przepisu w systemie prawa. Przepisy należy argumentować biorąc po uwagę ich miejsce w wewnętrznym lub zewnętrznym systemie prawa aktu normatywnego. Jeżeli akt znajduje się w części zasadniczej jego zakres obowiązywania jest węższy.

Część wewnętrzna - wstęp, część zasadnicza, przepisy końcowe.

Cześć zewnętrzna - miejsce aktu w systemie prawa (rozporządzenie, ustawa).

Wykładnia funkcjonalna - obejmuje ona zbiór dyrektyw, które są niejednorodne z punktu przepisów prawa, odwołują się do funkcji, roli, celu jaki ma spełnić akt normatywny podejmowany przez prawodawcę. Dyrektywy tej wykładni każą odwoływać się do tego, co chciał osiągnąć prawodawca wydając dany akt, bądź musimy brać pod uwagę system wartości obowiązujący w prawie. Musimy ustalić jakie normy są akceptowane w danym społeczeństwie. Wynika to z szybkiego rozwoju społecznego, różnorodności kulturowej, religijnej. Wykładnia funkcjonalna może budzić wątpliwości i sprawiać problemy.

W ramach wykładni funkcjonalnej mówi się o wykładni celowościowej. Wykładnia celowościowa (teleologiczna) - nakazuje odwoływanie się do celu regulacji prawnej (RATIO LEGIS).

Cel regulacji prawnej:

  • Cel przepisu

  • Cel instytucji, której przepis jest elementem

  • Cel całego systemu prawa.

Dokonując wykładni prawa interpretator musi starać się harmonizować te cele.

Preambuły - mówią po co ustawa jest wydawana.

Cel regulacji materiałów przygotowawczych do przepisów prawa. Cel regulacji odtworzymy z treści przepisu lub aktu normatywnego.

W części wstępnej powinno być wskazanie po co jest wydana dana ustawa.

O czyj cel chodzi:

  1. Prawodawcy historycznego - wykładnia celowościowa subiektywna

  2. Prawodawcy aktualnego - wykładnia celowościowa obiektywna

Wykładnia statyczna i dynamiczna w odniesieniu do celów:

  1. Statyczna - polega na tym, że interpretator przepisuje jedno stale i niezmienne znaczenie

  2. Dynamiczna - dostosowanie znaczenia pojęć przepisów do zmieniających się sytuacji społecznej, ekonomicznej czy politycznej.

Podział ze względu na ustalenie celowości wykładni:

  • Wykładnia subiektywna - odwołuje się, że przepisy prawa należy interpretować zgodnie z wolą prawodawcy historycznego;

  • Wykładnia obiektywna - przepisy należy interpretować zgodnie z wolą aktualnego prawodawcy.

Wykładnia funkcjonalna - jest stosowana z dużym powodzeniem przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Dyrektywy wykładni funkcjonalnej:

Dyrektywa, która nakazuje przy interpretacji brać pod uwagę powszechnie obowiązujące normy moralne, zasady sprawiedliwości społecznej i zasadę słuszności.

Normy moralne (co na nie wpływa):

  • Rosnący pluralizm społeczny

  • Globalizacja - upowszechnianie się różnych zjawisk i ich wartościowanie

  • Powiązanie z tradycją i regionalizmem, odwołanie do kultur lokalnych

Dyrektywa wykładni funkcjonalnej:

Posługiwanie się argumentem z konsekwencji. Dokonując interpretacji normy prawnej należy brać pod uwagę konsekwencje społeczne i ekonomiczne do jakich będzie prowadzić określona interpretacja. W związku z tym należy wybierać taką interpretację, która prowadzi do jak najbardziej korzystnych konsekwencji. Odnosi się do polityki, społeczeństwa, gospodarki, ochrony środowiska. Powinna być skierowana do podmiotu tworzącego prawo.

Dyrektywa Zakazu wykładni OD ABSURDUM:

Dokonując wykładni należy odrzucić taką interpretację, która prowadzi do absurdalnych sytuacji lub niemożliwych do zaakceptowania konsekwencji.

Wykładnia oparatystyczna:

W wykładni przepisów prawa można uwzględnić zasady interpretacji podobnych przepisów w innych krajach.

Dyrektywa odnosząca się do wykładni historycznej:

Wykładnia historyczna jest jednym z elementów składających się na wykładnię funkcjonalną. Podczas interpretacji można brać pod uwagę argumenty wynikające z historycznego kontekstu, historycznego powstania i ewolucji konkretnej normy prawnej.

Art.44 KPA - jest przykładem fikcji prawnej.

Różnica między domniemaniem a fikcją prawną:

Art. 44 dotyczy doręczenia pisma

Domniemanie - jeżeli zostaną spełnione pewne okoliczności wskazane w przepisie prawa to prawodawca każe nam przyjąć, iż konsekwencją tego są kolejne następstwa, które wynikają z faktu zaistnienia danego zdarzenia.

Domniemanie interpretacyjne:

  • Domniemanie zgodne normy niższego rzędu z normą hierarchicznie wyższą

  • Domniemanie racjonalności prawodawcy

  • Domniemanie IN DUBIO:

  1. Domniemanie In dubio pro libertata - czyli domniemanie na rzecz istnienia wolności

  2. In ubio pro tributario - w razie wątpliwości interpretacja na korzyść oskarżonego

  3. In dubio pro tributario - w razie wątpliwości interpretacja na korzyć podatnika

 



Zobacz także