Wykładnia prawa administracyjnego - pojęcia
Wykładania - typ rozumowania prawniczego jak również rezultat tego rozumowania; zespół czynności i ustalania co do znaczenia sensu normy prawnej.
Cel wykładni - ustalenie znaczenia co do jego całości bądź fragmentu, określenie co do jakich fragmentów norma się odnosi.
Teoria klasyfikacyjna - (wg Wróblewskiego) - clara non sunt interpretanda - rzeczy oczywistych nie należy tłumaczyć; interpretatio cessat In clarin - wykładnię należy zakończyć już na etapie wykładni językowej jeżeli na podstawie dyrektyw, norm prawnych udało się ją ustalić.
Teoria derywacyjna - (wg Zielińskiego i Ziębińskiego) - ustalenie znaczenia przepisu jest tylko fragmentem znaczenia wykładni, ponieważ jej ostatecznym celem jest rekonstrukcja pełnej i jednoznacznej normy postępowania. Wykładnia polega na skonstruowaniu normy prawnej a punktem wyjścia dla niej są różne przepisy, które znajdują się w różnych aktach prawnych; różne podejście do przepisu i normy prawnej.
Przepis - jednostka redakcyjna.
Norma - to coś więcej.
Wykładnia operatywna - dokonywana w toku procesów stosowania praw np. sądy, organy administracji publicznej.
Teoria deklaratoryjna - celem interpretatora jest odtworzenie sensu przepisów prawnych.
Teoria konstytutywna - celem w pewnych sytuacjach wykładania ma i może mieć charakter twórczy.
Wykładania ma charakter twórczy - interpretator odchodzi od sensu literalnego przepisu.
Wykładnia twórcza - zawarty jest element nowości normatywnej - np. taka która zmienia nakaz czynów nakazanych, zakazanych i dozwolonych.
Wykładnia prawotwórcza - jest niedopuszczalna, ale w niektórych przypadkach jest dopuszczalna, ten kto dokonuje wykładni ma tylko ją stosować (prawo).
Kiedy się nie da uniknąć:
-
kiedy wykładania prowadzi do argumentów bądź absurdu - godzi ze stosunkami społecznymi.
-
wyjątki - zastosowanie wykładni rozszerzającej na korzyść podatnika.
-
stosowanie analogi - juris i legis.
Wykładnia sensu stricto - procesy zmierzające do ustalenia znaczenia przepisów prawnych za pomocą dyrektyw - językowej, systemowej i funkcjonalnej, domniemań interpretacyjnych.
Wykładnia sensu largo - rozwiązywanie problemów związanych ze stosowaniem dyrektyw, wnioskowań prawnych a także dyrektyw kolizyjnych.
Zasada pierwszeństwa - wykładania sensu stricto - w pierwszej kolejności interpretator musi odwołać się do dyrektyw wykładni sensu stricto, jeżeli nie przynosi to rozwiązania to odnieść się do sensu largo.
Zasada teorii prawotwórczej - rozporządzenie Rady Ministrów z 20 czerwca 2000 roku w sprawie zasad techniki prawotwórczej.
Zbiór reguł które powinny być stosowane przez prawodawcę na etapie stanowienia prawa.
Granice wykładni - każda interpretacja przepisu, jednostek redakcyjnych powinna pozostać w ramach danego znaczenia słownikowego. Jeżeli dokonujemy wykładni prawa jest pewien luz w granicach znaczenia słownikowego.
Odstępstwo od znaczenia językowego musi mieć silne znaczenie aksjologiczne - zasada absurdu.
Ignorantia Iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi - wszyscy adresaci normy znają jej treść - fikcja powszechnej znajomości prawa - nie można się uchylić od ujemnych skutków prawnych naruszenia normy prawnej choćby się jej nie znało bądź zrozumiało opacznie.
Istota rozbieżności interpretacyjnej - jeżeli istnieją w doktrynie, to norma interpretacyjna obowiązuje od chwili przyjęcia.
W systemie prawa mamy narzędzia które mają zaprzestawać różnym niejasnościom np. ordynacja podatkowa art. 14a i 14b i następne - interpretacja indywidualna.
Wykładnia autentyczna - dokonywana przez podmiot który ustanowił daną normę prawną, ma charakter abstrakcyjny np. sytuacje wyjątkowe - wykładnia układów zbiorowych pracy jest aktem normatywnym.
Moc wiążąca wykładni wynika z postanowień prawnych, a nie z faktu dokonania wykładni.